در اين مرحله از پژوهش، اطلاعات و داده‌ها كد گذاري شده پس از تجزيه و تحليل و پردازش به وسيله رايانه با کمک نرم افزارهای آماری توسط محقق مورد تفسير و تعبير قرار مي‌گيرند.
هر تحقيق و پژوهشي با يک مسأله آغاز ميگردد. مسأله تحقيق موجب ايجاد سوالاتي در ذهن محقق گرديده و به ارائه فرضيه منجر مي شود. بنابراين وظيفه اصلي و اساسي هر محقق، بررسي و پژوهش جهت تاييد يا رد فرضيات مي باشد.
جلسه دفاع مهمترین زمان برای تحقیق محسوب میگردد زیرا نتایج تحقیق در جلسه دفاع مطرح می شود.
گاهی مشاهده می‌شود که پژوهشی به واسطه انتخاب طرح تجزیه و تحلیل آماری نامناسب در پایان کار با مشکل مواجه می‌شود و امکان انجام تحلیل‌های آماری مناسب وجود ندارد و یا نتایج قابل استناد نمی باشد.
در اکثر رشته های دانشگاهی فصل چهارم در پایان نامه مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکتری به تجزیه و تحلیل آماری پایان نامه ها اختصاص دارد.
جامعه و نمونه یک بحث محوری در تحقیقات علمی است. پس از انتخاب موضوع تحقیق و بیان مسئله، یکی از تصمیمیات مهمی که در پیش روی هر پژوهشگری قرار دارد انتخاب نمونه است، نمونه ای که باید نماینده جامعه ای باشد که پژوهشگر قصد تعمیم، یافته های تحقیق خود به آن جامعه را دارد.
